Lần đầu tiên ở Việt Nam mở hướng chuyên sâu Thạc sĩ “An ninh kinh tế và An ninh tài chính”, “ An ninh doanh nghiệp”, “ An ninh thông tin và an ninh mạng”.
Bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra ngày càng nhanh và sâu rộng đã mang lại nhiều cơ hội lẫn thách thức cho nền kinh tế Việt Nam và các doanh nghiệp trong nước. Đã xuất hiện nhiều mối đe dọa an ninh phi truyền thống đe dọa an ninh kinh tế Việt Nam nói chung, các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng.
Về an ninh kinh tế chung của đất nước đã xuất hiện nhiều mối đe dọa: thứ nhất, là về chủ quyền quốc gia bị xâm phạm do các hoạt động kinh tế, nhất là kinh tế đối ngoại, trong đó có các dự án ven biển, các dự án trong những ngành kinh tế đặc thù… Đó là những vấn đề đe dọa đến chủ quyền quốc gia, an ninh quốc phòng thông qua hoạt động kinh tế, đặc biệt là hợp tác kinh tế quốc tế; thứ hai là những bất ổn về kinh tế vĩ mô thông qua các chỉ số về tăng trưởng, đầu tư công, an toàn chính sách tài khóa; thứ ba là tiến hành các dự án hợp tác quốc tế mà qua việc hợp tác đó để thực hiện các lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm để thao túng kinh tế; thứ tư là nguy cơ vi phạm chính sách đầu tư thông qua quy hoạch, quy hoạch sử dụng đất đai, các khiếu kiện từ chính sách đầu tư thông qua quy hoạch sử dụng đất; thứ năm là vấn đề an ninh về môi trường thông qua các dự án đầu tư hợp tác với nước ngoài. Đặc biệt là các khu công nghiệp xả thải ra môi trường đe dọa đến môi trường sống, tính mạng của nhân dân; thứ sáu là an ninh về văn hóa xét từ về góc độ hợp tác đầu tư với nước ngoài; thứ bảy là tác động từ toàn cầu hóa sau nhìn nhận đại dịch COVID-19 toàn cầu.Thế giới đang được vẽ lại bản đồ về chính trị, kinh tế và các lỗ hổng về toàn cầu hóa. Đại dịch COVID-19 đã buộc các quốc gia phải củng cố lại an ninh kinh tế theo cách riêng của mình. Đó là bảo đảm nội lực để ngăn chặn các tác động xấu của ngoại lực, là an toàn thị trường trong nước dưới tác động của đại dịch COVID-19 có thể phá vỡ đi độ liên kết của các quốc gia trong hoạt động kinh tế.
Về an ninh doanh nghiệp: Tình trạng phá sản, khủng hoảng của một số tập đoàn, công ty trên thế giới (Tập đoàn năng lượng Enron, Tập đoàn Worldcom của Mỹ, Tập đoàn dầu mỏ của Nga, Tập đoàn Parmalat của Italia) đã gợi mở nhiều bài học cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong việc bảo đảm an ninh doanh nghiệp.
Trước hết, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh là một nhân tố hàng đầu quyết định sự ổn định và an toàn tài chính doanh nghiệp. Nếu hoạt động sản xuất kinh doanh không hiệu quả, sự ổn định và an toàn của tài chính doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên. Song song với hiệu quả hoạt động kinh doanh thì các khoản nợ quá lớn có thể khiến doanh nghiệp mất khả năng chi trả, từ đó dẫn đến sự phá sản và khủng hoảng tài chính của các doanh nghiệp, các tập đoàn.
Năng lực lãnh đạo của các doanh nghiệp cũng là một trong các nguyên nhân gây ra sự phá sản và khủng hoảng năng lực tài chính ở các tập đoàn thế giới nói chung và ở doanh nghiệp Việt Nam nói riêng. Việc để xảy ra những gian lận trong báo cáo tài chính và không chấp hành nghĩa vụ nộp thuế của doanh nghiệp nếu bị phát hiện, sẽ góp phần đẩy nhanh sự mất ổn định tài chính ở các doanh nghiệp, các tập đoàn.
Để đảm bảo an ninh tài chính trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng hiện nay, doanh nghiệp Việt Nam cần chú trọng đến các yếu tố thay đổi khi Việt Nam hội nhập sâu và rộng hơn với khu vực và thế giới; Xây dựng doanh nghiệp trên nền tảng phát triển bền vững, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh; Chú trọng đến việc đảm bảo khả năng thanh toán của doanh nghiệp; Tăng cường xây dựng biện pháp phòng ngừa rủi ro và giám sát tài chính của các doanh nghiệp.
Với các mục tiêu đó, nhằm góp phần đảm bảo an ninh tài chính doanh nghiệp Việt Nam, các cơ quan quản lý cần chú trọng tuyên truyền nâng cao nhận thức về an ninh tài chính doanh nghiệp cho các doanh nghiệp; Tăng cường hệ thống giám sát tài chính doanh nghiệp; Tăng cường quản lý rủi ro thông qua cơ chế trích lập quỹ dự phòng; Nâng cao năng lực tài chính và lành mạnh hóa tài chính doanh nghiệp; Nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp..
Về phần các doanh nghiệp, cần nâng cao nhận thức về an ninh tài chính doanh nghiệp và đảm bảo an ninh tài chính doanh nghiệp cho lãnh đạo và nhân viên trong doanh nghiệp, định kỳ tổ chức các buổi thảo luận về an ninh tài chính doanh nghiệp.
Cần xây dựng chương trình quản lý an ninh tài chính doanh nghiệp; Xây dựng đội ngũ chuyên môn phụ trách quản lý an ninh tài chính doanh nghiệp. Theo đó, tùy đặc điểm của doanh nghiệp mà có thể xây dựng bộ phận này độc lập hoặc kết hợp với bộ phận kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa thiệt hại tài chính khi rủi ro xảy ra trong quá trình hoạt động kinh doanh: Mua bảo hiểm, trích lập quỹ dự phòng, sử dụng các công cụ phái sinh…
Các doanh nghiệp thế giới và Việt Nam cũng đã và đang bị đe dọa về an ninh thông tin và an ninh mạng.
Cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng không ít mối đe dọa an ninh phi truyền thống cho các doanh nghiệp, trong đó mối đe dọa lớn nhất đến từ các loại hình tấn công mạng. Các vấn đề về an ninh mạng gia tăng theo xu hướng toàn cầu và trở thành trọng tâm hàng đầu đối với hầu hết các doanh ngiệp, như quản trị rủi ro cho cả hệ thống chứ không chỉ đơn thuần là mối quan tâm về công nghệ thông tin như trước.
Bên cạnh việc phải đối mặt với nhiều mối đe dọa trên mạng như có nguy cơ bị mất quyền sở hữu trí tuệ, dữ liệu bị phá hủy hoặc bị thay đổi, doanh nghiệp cũng phải đối mặt với những tình trạng lạm dụng dữ liệu và các loại hình tấn công mạng như lừa đảo, đánh cắp thông tin nhạy cảm, phần mềm độc hại…Chưa kể, các doanh nghiệp còn phải tuân thủ luật pháp, các quy định mới về quản lý và báo cáo các rủi ro về bảo mật, an ninh mạng.Tất cả những rủi ro an ninh mạng nếu không được doanh nghiệp quan tâm có thể dẫn đến tổn thất lớn về kinh tế, bao gồm xử lý khủng hoảng, thông báo khách hàng, khắc phục hệ thống, phí luật sư…Có những tổn thất về kinh tế có thể nhìn thấy được là những ảnh hưởng trực tiếp, song còn những rủi ro gián tiếp cũng vô cùng nặng nề cho doanh nghiệp như mất niềm tin từ phía khách hàng, doanh nghiệp mất uy tín dẫn đến ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh, kết quả kinh doanh.Vì vậy, doanh nghiệp không thể lơ là trong việc tăng cường quản trị an ninh mạng. Cần phải có những biện pháp phát hiện, phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro, bằng một hệ thống quản trị rủi ro doanh nghiệp. Điều này đặt cho lãnh đạo của các doanh nghiệp đứng trước những thách thức to lớn bởi việc này không thể chỉ dựa vào các biện pháp kiểm soát truyền thống như trước.
Cùng với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống trên, tội phạm và vi phạm pháp luật về kinh tế, tham nhũng cũng đã và đang hàng ngày, hàng giờ đe dọa nền kinh tế Việt Nam nói chung, các doanh nghiệp Việt Nam nói riêng. Trong thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ án kinh tế, tham nhũng, trong đó có nhiều các vụ án rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng. Đồng thời tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế, xâm phạm sở hữu trí tuệ,v.v. cũng xảy ra phức tạp trên phạm vi toàn quốc và các địa phương. Kết quả đấu tranh phòng chống tội phạm kinh tế, tham nhũng đã góp phần khôi phục hoạt động bình thường, lành mạnh hóa hoạt động của nền kinh tế, hệ thống tài chính, ngân hàng, thu hồi số lượng lớn tài sản cho Nhà nước, tăng thu ngân sách, đóng góp tích cực phát triển kinh tế – xã hội.
Để đảm bảo an ninh phi truyền thống nói chung, đảm bảo an ninh kinh tế nói riêng, vấn đề nâng cao trình độ cán bộ, người kinh doanh sản xuất đóng vai trò đặc biệt quan trọng, nhất là những kiến thức về an ninh kinh tế, an ninh tài chính, an ninh doanh nghiệp, an ninh thông tin và an ninh mạng.
Để góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và cán bộ quản lý các cấp, lần đầu tiên ở Việt Nam Đại học Quốc gia Hà Nội đã mở Thạc sĩ Quản trị An ninh phi truyền thống với 3 hướng chuyên sâu “An ninh kinh tế và An ninh tài chính”, “ An ninh doanh nghiệp”, “ An ninh thông tin và An ninh mạng” giao cho Khoa Quản trị và Kinh doanh (HSB) tổ chức đào tạo.
Mục tiêu của chương trình tạo ra các Thạc sỹ quản trị an ninh phi truyền thống, có kiến thức liên ngành; có tầm nhìn và tư duy chiến lược; có kỹ năng nghiên cứu và dự báo về an ninh phi truyền thống; có khả năng tham gia hoạch định và thực thi các chiến lược và kế hoạch hành động để quản trị tốt an ninh phi truyền thống góp phần phát triển bền vững quốc gia, cộng đồng, tổ chức và doanh nghiệp.
Về hướng chuyên sâu An ninh kinh tế và an ninh tài chính: Ngoài các môn học kiến thức chung, Kiến thức cơ sở và chuyên ngành (Quản trị chiến lược và kế hoạch; Tổng quan về quản trị an ninh; Tổng quan về quản trị an ninh phi truyền thống; Khoa học, công nghệ và An ninh; Luật pháp, Xã hội và An ninh), học viên được học chuyên sâu 7 môn học: An ninh kinh tế quốc gia; An ninh tài chính quốc gia; Quản trị rủi ro và an ninh tài chính của ngân hàng và tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính; An ninh tài chính của doanh nghiệp; Điều tra gian lận kế toán và tài chính; Chiến lược quản trị rủi ro tài chính doanh nghiệp; Phương pháp nghiên cứu khoa học và thiết kế đề tài nghiên cứu.
Về hướng chuyên sâu An ninh doanh nghiệp: Ngoài các môn học kiến thức chung (Triết học; Tiếng Anh cơ bản), Kiến thức cơ sở và chuyên ngành (Quản trị chiến lược và kế hoạch; Tổng quan về quản trị an ninh; Tổng quan về quản trị an ninh phi truyền thống; Khoa học, công nghệ và An ninh; Luật pháp, Xã hội và An ninh), học viên được học chuyên sâu 7 môn học: Quản trị rủi ro và an ninh doanh nghiệp; An ninh tài chính của doanh nghiệp; An ninh thương hiệu của doanh nghiệp; An ninh con người của doanh nghiệp; Hệ thống thông tin và an ninh; Bảo hiểm và bảo vệ tài sản của doanh nghiệp; Phương pháp nghiên cứu khoa học và thiết kế đề tài nghiên cứu.
Về hướng chuyên sâu An ninh thông tin và An ninh mạng: Ngoài các môn học kiến thức chung, Kiến thức cơ sở và chuyên ngành (Quản trị chiến lược và kế hoạch; Tổng quan về quản trị an ninh; Tổng quan về quản trị an ninh phi truyền thống; Khoa học, công nghệ và An ninh; Luật pháp, Xã hội và An ninh), học viên được học chuyên sâu 7 môn học: Hệ thống thông tin và an ninh; Các quy định luật pháp về an ninh thông tin và an ninh mạng; Quản trị an ninh thông tin; Quản trị an ninh mạng; Điều tra máy tính và an ninh mạng; Chiến tranh mạng; Phương pháp nghiên cứu khoa học và thiết kế đề tài nghiên cứu.
Văn bằng tốt nghiệp Thạc sĩ do Đại học Quốc gia Hà Nội cấp. Thời gian đào tạo: 18 – 24 tháng; lớp học được tổ chức linh hoạt, chủ yếu học vào cuối thứ Bảy và Chủ nhật nên không ảnh hưởng nhiều tới công việc đảm nhiệm. Thí sinh phải có ít nhất 01 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực liên quan đến các hoạt động quản lý nhà nước, hành chính, an ninh, kinh tế – xã hội, kinh doanh, ngoại giao hoặc các hoạt động liên quan tới an ninh phi truyền thống; tốt nghiệp đại học chuyên ngành phù hợp (nếu tốt nghiệp đại học đúng ngành sẽ được phỏng vấn tuyển sinh luôn; nếu tốt nghiệp các đại học khác sẽ học bổ sung một số học phần kiến thức trước khi phỏng vấn tuyển sinh); chứng chỉ tiếng Anh trình độ B1 trở lên.
Sau khi tốt nghiệp học viên hiểu biết áp dụng kiến thức cơ bản của triết học để kết hợp trong nghiên cứu khoa học cũng như trong công tác quản trị an ninh phi truyền thống. Đồng thời vận dụng sáng tạo lâu dài những kiến thức chuyên sâu về an ninh kinh tế và an ninh tài chính, an ninh doanh nghiệp, an ninh thông tin và an ninh mạng trong công tác thực tiễn. Qua đó, đánh giá được tri thức liên ngành về an ninh phi truyền thống, có thể đảm nhiệm công việc của chuyên gia trong lĩnh vực chuyên sâu được đào tạo; có tư duy phản biện; có kiến thức lí thuyết chuyên sâu để có thể phát triển kiến thức mới và tiếp tục nghiên cứu ở trình độ tiến sĩ.
Cho đến nay, ở Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng chưa có trường đại học nào có chuyên ngành đào tạo về Quản trị An ninh phi truyền thống với các hướng chuyên sâu An ninh kinh tế và An ninh tài chính, An ninh doanh nghiệp, An ninh thông tin và An ninh mạng.
Bạn đọc quan tâm có thể tìm hiểu qua website: hsb.edu.vn/thông báo tuyển sinh chương trình Thạc sĩ Quản trị an ninh phi truyền thống (MNS) hoặc liên hệ qua các địa chỉ:
– Trung tâm nghiên cứu Khoa học quản lý và Quản trị An ninh phi truyền thống, Khoa Quản trị và Kinh doanh, Đại học Quốc gia Hà Nội, nhà B1, 144 đường Xuân Thủy, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
Lê Văn Dương, ĐT: 0963338841, Email: duonglv.nsms@hsb.edu.vn
Nguyễn Bình Minh, ĐT: 0986456046, Email: minhnb.nsms@hsb.edu.vn
Chương trình Thạc sĩ Quản trị An ninh phi truyền thống ,với cáchướng chuyên sâu An ninh kinh tế và An ninh tài chính, An ninh doanh nghiệp, An ninh thông tin và An ninh mạng đào tạo tại Đại học Quốc gia Hà Nội đảm bảo chất lượng học thuật và ứng dụng thực tiễn cao, mang lại giá trị cho cả doanh nghiệp và xã hội.
Bình Minh – Việt Anh
